Người việt đón Halloween ở Mỹ
Nhớ những ngày đầu tiên sống ở Mỹ cách đây 7 năm, tôi đã ngạc nhiên và ấn tượng với lễ hội Ma quỷ (Halloween) vì nét độc đáo và ý nghĩa đặc biệt của nó.
Lễ hội Ma quỷ (Halloween) là một trong những lễ hội lớn ở Mỹ, diễn ra vào ngày 31 tháng 10 hàng năm. Tuy nhiên, từ đầu tháng, nhiều hoạt động nhộn nhịp chào đón ngày hội này đã bắt đầu diễn ra. Đây là mùa thu hoạch của những nông trại trồng pumpkin, loại bí đỏ dùng để trang trí cho riêng ngày hội này. Các hội thi bí đỏ lớn nhất, trưng bày bí, bán bí, khắc vẽ lên bí và trang trí bí cũng được tổ chức để chuẩn bị phục vụ cho lễ hội chính. Cũng như nhiều công viên khác, công viên gần nhà tôi (vùng Elk Grove) năm nào cũng có một ngày vui chơi miễn phí với nhiều họat động nhân mùa lễ hội này.
Trẻ em rất náo nức chờ đợi ngày lễ Hallowen để được hóa trang và đi xin kẹo. Nhà nào cũng phải mua kẹo để sẵn sàng phát cho trẻ em đến xin vào tối hôm đó.
Halloween năm 2011, tôi nhường nhiệm vụ phát kẹo cho người khác trong nhà, tháp tùng theo em và cháu gái đi xin kẹo. Có ra đường mới thấy thiên hạ dập dìu, vui nhộn trong trang phục hóa trang với đủ kiểu quái dị. Từng đàn trẻ nhỏ lỉnh kỉnh bao bì để đựng kẹo. Các bậc cha mẹ đi theo để trông chừng con cái. Các em thiếu niên thì thường đi với nhau theo từng nhóm. Các em gõ cửa từng nhà và nói to câu “Trick or treat”, nghĩa là “Nếu không muốn chúng tôi chơi xấu thì hãy đãi chúng tôi cái gì đi.”
Có những người không ngại tốn công trang trí cho nhà mình. Họ làm những con đường quanh co và thiết kế nhiều trò chơi kèm âm thanh rền rĩ gây sự sợ hãi. Có nhà lại trang trí rất rùng rợn với các hình tượng ma quỷ, đầu lâu, xương người; lại có cả hệ thống phun khói mờ mịt. Những ngôi nhà càng trang trí rùng rợn càng thu hút đông người xem.
Như đã nói, Halloween là một trong những lễ hội lớn của Mỹ. Và, lễ hội là một dịp để người dân mua sắm, có lý do để tiêu tiền. Được biết, năm 2011, doanh thu từ những sản phẩm dành cho ngày lễ này tăng 4,2% so với năm trước đó. Tiêu dùng tăng là tín hiệu vui cho nền kinh tế Mỹ. Mùa Halloween năm nay có thể sẽ khả quan hơn nữa, vì theo thống kê của Phòng Lao động Mỹ, chỉ trong tháng Chin vừa rồi, kinh tế Mỹ đã tạo thêm được 114 ngàn việc làm, cao hơn mức dự kiến của thị trường.
Ngày hội Halloween còn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Tổng hợp tài liệu từ một số trang mạng cho thấy, “Dưới ánh sáng của khoa học và kỹ thuật, các nước Âu Mỹ vẫn dành một ngày lễ hội cho người cõi âm, mà đại diện là chàng Jack.”
“Jack là nhân vật tưởng tượng nhưng đã hiện thân trong cõi đời, trong thân phận làm người, mà lại là một người cô đơn. Khi chết, Jack trở thành cô hồn, không chốn dung thân. Cả thiên đường lẫn địa ngục đều từ chối. Truyền thống lễ hội Âu Mỹ đã dành cho Jack một ngày. Một ngày được trở lại cõi dương. Trong ngày đó, Jack có thể vui chơi thoải mái vì những người sống đã hóa trang thành ma quỷ để linh hồn có chỗ trà trộn vào cho đỡ cô đơn. Đây chính là ý nghĩa nhân bản của lễ hội.”
Việt Nam cũng có ngày rằm tháng bảy âm lịch với lễ xá tội vong nhân. Như vậy, Halloween và ngày rằm tháng bảy của Việt Nam có thể xem như là hai ngày mà cõi âm dương có thể hội ngộ nhau trong niềm cảm thông.
Từng được tham dự nhiều lần cả hai ngày lễ có nhiều nét tương đồng này ở Việt Nam và ở Mỹ, tôi thấy rằng, nghĩ cho cùng, ma quỷ thật ra không đáng sợ – nếu như ta tin có ma quỷ- mà đáng thương. Người sống cần nhớ và nghĩ về những linh hồn cô đơn không siêu thoát.
Người chết không đáng sợ. Chỉ những người đang sống nhưng sống không có lương tâm, làm tổn hại đến người xung quanh mới thật đáng sợ.